شقاق یا فیشر به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی شناخته می شود . شقاق در اثر ایجاد ترک یا شکاف بر روی پوست یا جداره های اطراف ناحیه ی مقعد به وجود می آید . بسیاری از افراد این بیماری را با بیماری بواسیر یا همان هموروئید اشتباه می گیرند . اما شقاق بیماری کاملا جداگانه ای است و با بیماری بواسیر فرق دارد .این بیماری به سبب کشیدگی و فشار بیش از اندازه به پوست و جداره های دیواره ی مقعد به وجود می آید . در ادامه بیشتر در رابطه با این بیماری صحبت می کنیم :
بیماری شقاق ممکن است برای تمامی افراد در هر سنی رخ دهد . این بیماری به هیچ گروه سنی خاصی اختصاص ندارد و در کودکان هم دیده می شود. احتمال به وجود آمدن شقاق در زنان اندکی بیشتر از مردان است . این امر به دلیل بارداری و زایمان است. بارداری و زایمان از سخت ترین تجربه های زندگی یک زن است . فشاری که در اثر آن به نواحی تحتانی بدن از جمله مقعد وارد می شود باعث می گردد که پوست و بافت های این ناحیه تحت فشار و کشش شدید قرار بگیرند و شقاق رخ دهد .
بیماری شقاق در اثر عوامل متعددی ایجاد می شود و عوامل زیادی در ایجاد آن نقش دارند . از مهم ترین این عوامل می توان به نوع سبک زندگی و تغذیه ی افراد اشاره کرد .
این دو عامل شامل فاکتورهای متعددی می شوند . البته عوامل دیگری هم به جز این دو عامل در ایجاد بیماری شقاق نقش دارند ولی از اصلی ترین عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد :
با نوشیدن آب فراوان در طول روز و مصرف کافی منابع غنی از فیبر مثل میوه ها و سبزیجات می توان از بروز یبوست تا حد بسیار زیادی جلوگیری کرد . اسهال مزمن هم می تواند در بروز شقاق نقش داشته باشد. به طور کلی هر گونه تغییر در نوع مدفوع می تواند باعث ایجاد شقاق شود .
همچنین از دیگر عوامل مهمی که در ایجاد بیماری شقاق تاثیر دارند تنگی بیش از اندازه ی دریچه ی مقعد است . مقعد در حالت عادی به وسیله ی ماهیچه ها و عضلات مخصوصی کنترل می شود . این عضلات خاصیت ارتجاعی دارند تا در زمان عبور مدفوع صدمه ای رخ ندهد اما گاهی این دریچه ی عضلانی بیش از اندازه تنگ هستند ، به همین دلیل ممکن است در زمان اجابت مزاج دچار کشیدگی و پارگی شوند . این امر دلایل متعددی دارد ، می تواند در اثر عوارض ناشی از عمل جراحی مقعد باشد ، به مسائل ژنتیکی مربوط باشد و یا ناشی از بیماری های مقعد به وجود بیاید .
با توجه به عواملی که در ایجاد بیماری شقاق نقش دارند ، بسیاری از این عوامل به وسیله ی رعایت نکته های ساده قابل اصلاح اند . شقاق از بیماری هایی است که با تغییر عادات تغذیه ای و سبک زندگی تا حد زیادی قابل کنترل و پیشگیری است . شقاق بیماری مهلک و کشنده ای نیست ولی اگر تحت درمان قرار نگیرد می تواند وارد مراحل پیشرفته تر شود و مشکلات ثانویه ی متعددی برای بیمار ایجاد نماید .
به همین دلیل با رعایت چند نکته ی ساده می توان از بروز آن به سادگی جلوگیری کرد. از مهم ترین این عوامل پیشگیری از ایجاد یبوست و نوع رژیم غذایی مصرفی فرد است . میزان تحرک فرد هم ارتباط مستقیمی با ایجاد شقاق دارد .
از جمله عوامل موثر در کنترل و پیشگیری بیماری شقاق به شرح زیر است :