خونریزی مقعدی معمولاً به خروج خون از مقعد، رکتوم یا کولون اطلاق می شود که همگی قسمت های انتهایی دستگاه گوارش هستند. در برخی موارد، خون قرمز روشن در مدفوع ممکن است نشان دهنده خونریزی از قسمت پایین روده بزرگ یا راست روده باشد. اما خون قرمز تیره تر نشان دهنده خونریزی در روده کوچک یا قسمت فوقانی روده بزرگ است. خون بسیار تیره یا سیاه مایل به قرمز اغلب به معنای خونریزی در معده یا سایر اندام های دستگاه گوارش است.
دلایل زیادی برای وجود خون در مدفوع وجود دارد. بسیاری از شرایط و بیماریها میتوانند باعث خونریزی مقعدی شوند. برخی از شایع ترین علل عبارتند از:
هموروئید یا بواسیر شایعترین بیماری مقعدی است. این عارضه رگ های خونی مقعدی و ملتهب است و حدوداً از هر 20 نفر 1 نفر به آن مبتلا می شود. این بیماری می تواند در خارج یا داخل مقعد ایجاد شود. رگ های خونی آسیب دیده میتوانند در حین اجابت مزاج یا هنگام پاک کردن مقعد خونریزی کنند.
بواسیر می تواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما برخی افراد بیشتر از سایرین در معرض خطر این بیماری هستند. چند عامل خطر عبارتند از:
هموروئیدها معمولاً با کرمها و شیافهای بدون نسخه (OTC) که حاوی هیدروکورتیزون هستند، درمان نمیشوند، اما حمام آب گرم مکرر، خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا و استفاده از نرم کننده های مدفوع می توانند به کاهش ناراحتی ناشی از بواسیر کمک کند. معمولاً پزشک جراحی سنتی یا لیزر را برای برداشتن هموروئید توصیه میکند.
بیماری فیستول زمانی رخ می دهد که یک دهانه یا تونل باریک غیر طبیعی بین دو اندام مجاور ایجاد شود. فیستول هایی که بین مقعد و راست روده یا مقعد و پوست ظاهر می شوند، می توانند باعث ترشح مایع سفید رنگ و خونریزی شوند.
پزشکان گاهی اوقات مصرف آنتی بیوتیک را برای فیستول توصیه می کنند، اما در هرصورت انجام جراحی به روش سنتی یا لیزر درمانی الزامی است.
شقاق مقعدی یا همان فیشر زمانی رخ میدهد که بافتهای پوشاننده مقعد، کولون یا رکتوم پاره میشوند و منجر به درد و خونریزی مقعدی خواهد شد. در برخی موارد، دفع مدفوع سفت می تواند باعث پارگی شود. شقاق اغلب باعث ایجاد خون قرمز روشن هنگام دفع مدفوع می شود.
حمام آب گرم، رژیم غذایی پر فیبر و نرم کننده های مدفوع همگی می توانند به کاهش علائم شقاق کمک کنند. در موارد شدید، شقاق ممکن است نیاز به کرم های تجویزی یا جراحی داشته باشد.
دیورتیکولیت زمانی اتفاق میافتد که برجستگی های کوچکی به نام دیورتیکول روی دیوارههای روده بزرگ در اطراف نواحی ضعف تر لایههای عضلانی روده ایجاد میشود.
این برجستگی ها بسیار رایج هستند. گاهی اوقات دیورتیکول می تواند شروع به خونریزی کند، اما معمولاً خود به خود متوقف می شود. دیورتیکولیت معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند یا نیاز به درمان ندارند، مگر اینکه عفونی شوند.
دیورتیکول های عفونی و ملتهب اغلب باعث درد می شوند و می توانند منجر به خونریزی مقعدی شوند. خونریزی ناشی از دیورتیکولیت معمولاً اندک است اما ممکن است در برخی مواقع می تواند منجر به خونریزی شدید شود. به همین دلیل، فرد باید بلافاصله به دنبال مشورت با پزشک باشد. اگر خونریزی بدون درد از رکتوم باشد، فرد می تواند تشخیص دهد که ممکن است خونریزی دیورتیکولار را تجربه کند. پزشکان ممکن است دیورتیکولیت را با آنتی بیوتیک و در موارد شدید جراحی درمان کنند.
پروکتیت در نتیجه ی التهاب بافت های راست روده ایجاد میشوند و اغلب منجر به درد و خونریزی میشوند. کولیت زمانی رخ می دهد که بافت های پوشاننده روده بزرگ ملتهب شوند. نوعی کولیت به نام کولیت اولسراتیو، نیز می تواند باعث ایجاد زخم هایی شود، که اغلب خونریزی می کنند. درمان پروکتیت و کولیت بسته به علل آن، شامل مصرف دارو یا جراحی میشود.
علل شایع پروکتیت و کولیت عبارتند از:
بافتهای ضعیف رکتوم باعث میشوند، بخشی از راست روده از جای اصلی خود حرکت کرده و یا به سمت جلو حرکت کند و یا حتی از مقعد به سمت بیرون رانده شود. این شرایط معمولاً منجر به درد و خونریزی مداوم میشود.
افتادگی رکتوم در هر سنی ممکن است رخ دهد. با این حال، زنان بالای 50 سال در مقایسه با مردان 6 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرولاپس هستند. درمان معمولاً شامل روشهای جراحی است.
پولیپ ها، توده ای غیر سرطانی و غیر طبیعی هستند. هنگامی که پولیپ ها روی پوشش رکتوم یا روده بزرگ رشد می کنند، می توانند باعث تحریک، التهاب و خونریزی جزئی شوند. در بسیاری از موارد، پزشک معمولاً پولیپ ها را در طول غربالگری کولونوسکوپی معمول بر می دارد.
سرطانی که روده بزرگ یا راست روده را تحت تاثیر قرار می دهد می تواند باعث تحریک، التهاب و خونریزی شود. در این موارد خونریزی ممکن است قرمز روشن یا تیره به نظر برسد. سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین انواع سرطان است که به کندی پیشرفت می کند، بنابراین اگر زود تشخیص داده شود، اغلب قابل درمان است.
سرطان رکتوم، اگرچه بسیار نادرتر از سرطان روده بزرگ است، اما در صورت تشخیص و درمان به موقع، معمولاً قابل درمان است. برخی از موارد سرطان کولون و رکتوم از پولیپ های اولیه خوش خیم ایجاد می شوند.
درمان سرطان دستگاه گوارش بر اساس مرحله سرطان متفاوت است، اما می تواند شامل جراحی یا ترکیبی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی باشد.
خونریزی شدید، مزمن یا دردناک مقعدی ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای جدی تری باشد که پزشک باید آن را ارزیابی کند.
افراد معمولاً با دیدن رگه ها یا قطرات خون در مدفوع، کاسه توالت یا هنگام پاک کردن متوجه خونریزی مقعدی می شوند. برخی از افراد ممکن است خون را در لباس زیر خود پیدا کنند یا آب توالت ممکن است پس از رفتن به دستشویی قرمز مایل به صورتی به نظر برسد.
برخی از موارد خونریزی مقعدی نیز باعث بوی بسیار بد، مدفوع تیره رنگ و قیری رنگ مخلوط با خون قرمز تیره تا سیاه می شود.
زگیلهای پوستی زائده های روی پوست هستند که توسط ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند. عفونت HPV شایع است و انواع مختلفی از این ویروس وجود دارد که برخی از آنها میتوانند باعث ایجاد زگیل شوند.
زگیلها با توجه به محلی که ایجاد میشود به انواع گوناگونی تقسیم میشوند که به شرح زیر است:
دست: زگیلهایی که در ناحیه دست، آرنج و بازو ایجاد میشوند از نوع زگیل معمولی هستند و بسیار شایعند.
صورت: زگیل های مسطح صورت، پیشانی، اطراف دهان و حتی اطراف چشم را درگیر می کنند.
پا: زگیلهای پا که در کف پا یا لابلای انگشتان ظاهر میشوند. این زگیلها شبیه پینه هایی با نقاط سیاه ریز در مرکز هستند. آنها اغلب دردناک هستند و به صورت خوشه ای تشکیل میشوند.
ناحیه تناسلی: زگیلهایی که روی آلت تناسلی، واژن یا راست روده ایجاد میشوند زگیل تناسلی نامیده میشوند. این زائدهها نوعی عفونت مقاربتی هستند و شما از طریق تماس جنسی با یک فرد مبتلا به زگیل تناسلی مبتلا می شوید.
هنگامی که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) وارد بریدگی در پوست میشود، باعث عفونت پوستی میشود که زگیل ایجاد میکند. زگیل ها گاهی مسری هستند. ویروس میتواند از فردی به فرد دیگر یا در قسمتهای مختلف بدن منتقل شود:
زگیلهای دست با توجه به نوع آنها میتوانند در کف دست، لا به لای انگشتان و دور ناخنها ایجاد شوند. اما زگیل های پا معمولا در کف پا، پاشنه و زیر انگشتان مشاهده می شوند و چون این ناحیه دائما در تماس با زمین و تحت فشار وزن بدن است، زائده های کف پا تحریک پذیرتر هستند. همچنین این فشار گاهی باعث می شوند که زگیل پا زیر یک لایه پوست ضخیم و سفت (پینه) رشد کند.
آشنایی با شکل ظاهری و علائم زگیل دست و پا می تواند دید واضح تری درمورد این عارضه به بیمار بدهد. این عارضه معمولا دارای چنین علائمی است:
در اینجا میتوانید مطلب کامل علائم و علت زگیل دست و پا و همچنین روشهای درمان این عارضه را مشاهده کنید.
در صورتی که شرایط زیر را تجربه میکنید باید به پزشک مراجعه کنید:
زگیلها اغلب پس از مبارزه سیستم ایمنی بدن با ویروس، خود به خود از بین میروند. از آنجایی که زگیل ها میتوانند گسترش یابند، باعث درد و ناخوشایند شوند، ممکن است پزشک شما یک روش درمان را توصیه کند. گزینههای درمانی عبارتند از:
رفع زگیل در خانه: داروهای بدون نسخه رفع زگیل که حاوی اسید سالیسیلیک هستند. این محصولات به صورت مایع، ژل و پماد عرضه میشوند. ممکن است لازم باشد دارو را هر روز به مدت چندین ماه استفاده کنید تا زگیل به طور کامل از بین برود.
انجماد یا کرایو زگیل: در طی روشی به نام کرایوتراپی، پزشک از نیتروژن مایع برای منجمد کردن زگیل استفاده میکند. پس از انجماد، یک تاول تشکیل میشود. در نهایت تاول و زگیل پوست کنده می شوند. ممکن است به چندین درمان نیاز داشته باشید.
ایمونوتراپی: برای زگیل های سرسختی که به درمان های سنتی پاسخ نمی دهند، ایمونوتراپی به سیستم ایمنی شما کمک می کند تا با ویروس مبارزه کند. این فرآیند شامل یک ماده شیمیایی موضعی مانند دیفنسیپرون (DCP) است. DCP یک واکنش آلرژیک خفیف ایجاد می کند که باعث از بین رفتن زگیل می شود.
درمان زگیل با لیزر: پزشک شما از نور لیزر برای گرم کردن و از بین بردن عروق خونی ریز داخل زگیل استفاده میکند. این فرآیند جریان خون را قطع میکند و زگیل را از بین میبرد.
واقعا هیچ راهی برای پیشگیری از زگیل وجود ندارد. با این حال، میتوانید با انجام این مراحل، خطر ابتلا به ویروس را کاهش دهید یا از گسترش زگیل جلوگیری کنید:
یک بیماری نادر رودهای که با ارتباط غیر طبیعی بین رکتوم تحتانی و پوست پری مقعد مشخص میشود که معمولاً پس از آبسه حاد پری مقعد ایجاد میشود. ممکن است یک مسیر فیستول در دو طرف مقعد ایجاد شود و ترشحات مخاطی یا مدفوعی ظاهر شود. پوست اطراف دهانه خارجی ممکن است تحریک شود.
انواع مختلفی از فیستول ها از نسبتاً ساده تا یک شبکه انشعاب پیچیده از مسیرها وجود دارد. برخی از انواع فیستول ها ممکن است عضلات مسئول کنترل روده (اسفنکتر) را درگیر کنند. در ادامه با انواع مختلف فیستول آشنا خواهید شد:چه چیزی باعث ایجاد فیستول میشود؟تشکیل فیستول پری آنال معمولاً در نتیجه آبسه مقعدی رخ میدهد. با این حال، سایر عوامل خطر برای تشکیل آنها عبارتند از:
بیماری التهابی روده، عمدتاً بیماری کرون
پری مقعدی
بیماریهای سیستمیک، به طور معمول دیابت ملیتوس
سابقه ضربه به ناحیه مقعد
پرتودرمانی قبلی در ناحیه مقعد
بیماری فیستول چه علائمی دارد؟علائم فیستول مقعدی ممکن است به طور گسترده در افراد متفاوت باشد. در حالی که برخی ممکن است علائم متناوب را تجربه کنند. اگر علائم و نشانههای هشداردهنده این بیماری ظاهر شد، باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی بود تا امکان تشخیص دقیق و درمانهای مؤثر در زمان مناسب را قبل از پیشرفت بیماری و بروز عوارض فراهم کند. علائم شایع فیستول مقعدی به شرح زیر است:
معاینه و تشخیصاگر پزشک فکر کند که به این بیماری مبتلا هستید، در مورد سابقه پزشکی شما میپرسد و معاینه فیزیکی انجام میدهد. برخی از فیستولها به راحتی قابل تشخیص هستند اما برخی دیگر پیچیده اند و برای تشخیص نیاز به بررسی و معاینه دقیق تر دارند. پزشک شما به دنبال علائم ترشح عفونت یا خونریزی خواهد بود. مجرای این بیماری گاهی اوقات خود به خود بسته و مجدد باز میشود.
توصیه های کلی در مورد انجام نوعی جراحی فیستول شامل موارد زیر است:
مطلب کامل فیستول چیست را در اینجا بخوانید
[*]عامل ژنتیکی و مادرزادی وجود گودی در دنبالچه
[*]نشستن در مدت زمان طولانی
[*]چاقی و اضافه وزن
[*]پرمویی و داشتن موهای ضخیم یا درشت
[*]پوشیدن لباس زیرهای تنگ و نامناسب
علائم کیست پیلونیدال
معمولا اولین علامت کیست پیلونیدال آبسه است. موهای ضخیم و متمایل به سمت پوست در اطراف کیست، احتمال عفونت سینوس را افزایش میدهد.
علائم کیست پیلونیدال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد، تورم یا قرمزی[*]یک توده در استخوان دنبالچه[*]چرک یا تخلیه خون[*]تب
این روش معمولا تحت بیهوشی کامل یا بی حسی از کمر به پایین و در اتاق عمل انجام می شود. در جراحی باز بوسیله تیغ جراحی بافت درگیر بیماری و بخشی از بافت اطراف آن به طور کامل برش داده شده و تخلیه می شود.
محلی که برش داده شده، به همان شکل باقی می ماند تا بصورت خود به خود و از داخل ترمیم شود که حدودا چند هفته (حدود 2 ماه) تا بهبودی کامل زخم جراحی زمان لازم است. معمولا داخل این زخم با پانسمان پر می شود و باید طبق توصیه پزشک از زخم مراقبت کنید و شستشو و تعویض پانسمان را تا بهبودی کامل بطور مرتب انجام دهید.
جراحی بست هم کاملا مشابه روش باز انجام میشود، با این تفاوت که محل کیست به شکل بیضی برش داده می شود. بعد از تخلیه کامل عفونت و قطعات مو، محل زخم با بخیه بسته می شود. احتمال عفونت محل جراحی یا عود کیست مویی در این روش بیشتر است و به همین دلیل باید از داروهای آنتی بیوتیک استفاده شود و بطور دقیق دستورات پزشک انجام شود.