داروی هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) یا پماد تریامسینولون اِن اِن به دسته ای از داروها به نام کورتیکواستروئیدها ( کورتون ) تعلق دارد. این دارو یک نوع استروئید ضعیف است که به کاهش التهاب، تورم و قرمزی در رکتوم کمک می کند. معمولاً مصرف این دارو به افرادی که نمی توانند از تنقیه کورتیکواستروئیدی استفاده کنند، توصیه می شود.
پماد هیدروکورتیزون یک نوع استروئید است. این دسته از داروها باتاثیر مستیقم بر سیستم ایمنی بدن عملکرد آن را تضعیف کرده و با کاهش التهاب به تسکین درد، سوزش و خارش کمک ویژه می کند.
اثرات جانبی
بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند. با این حال خارش یا سوزش در رکتوم از عوارض جانبی مصرف این دارو است. اگر هر یک از این اثرات باقی ماند یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید .
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است.
به ندرت ممکن است این پماد در جریان خون جذب شود. در این صورت می تواند عوارض جانبی مختلفی را ناشی از زیاده روی در مصرف پماد ایجاد کند. این عوارض در کودکان و افرادی که به مدت طولانی از این دارو استفاده می کنند، بیشتر است. در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
خستگی غیر معمول/شدید
کاهش وزن
سردرد
تورم مچ پا
افزایش تشنگی
مشکلات بینایی
تکرر ادرار
در صورت داشتن هرگونه عوارض جانبی زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید :
خونریزی شدید
کبودی/خونریزی غیر معمول
علائم خونریزی معده /روده (مانند درد معده / شکم ، مدفوع سیاه/قیری، استفراغی که شبیه قهوه است. ضایعات)،
درد استخوان
تغییرات روانی/خلقتی (مانند افسردگی ، نوسانات خلقی، بی‌قراری)
ضعف /درد عضلانی
ضربان قلب نامنظم
علائم عفونت (مانند تب، گلودرد مداوم ، ادرار دردناک ، تشدید قرمزی /تحریک در نزدیکی مقعد )
به نقل از nhs.uk از داروی هیدروکورتیزون برای مدت طولانی‌تر از حد توصیه شده یا مقدار بیشتر استفاده نکنید. بی حس کننده موضعی موجود در این دارو می تواند پوست شما را حساس کند. همچنین استفاده طولانی مدت می تواند پوست شما را نازک تر کند.
نحوه مصرف
این دارو را می توانید بدون تهیه نسخه از داروخانه خریداری کنید، بهتر است قبل از مصرف این دارو با پزشک خود در مورد نحوه مصرف آن مشورت کنید. این پماد معمولاً یک یا دو بار در روز برای مدت 2 تا 3 هفته مصرف میشود. دوز و طول درمان با این دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد.
ای دارو را باید فقط به صورت موضعی و بر روی بخشی از پوست که دچار آسیب شده است، استعمال نمایید. برای مصرف این دارو باید از اپلیکاتور مخصوصی که داخل بسته بندی پماد قرار دارد، استفاده کنید. طبق دستورالعمل داخل بسته، اپلیکاتور را با پماد پر کنید. نوک اپلیکاتور را به آرامی وارد مقعد کنید و به آرامی پیستون آن را فشار دهید تا پماد وارد مقعد شود و سپس اپلیکاتور را از مقعد خارج کنید.
پس از قرار دادن پماد در مقعد، اپلیکاتور را از هم جدا کرده و تمام قسمت های آن را با آب گرم بشویید. در آخرین مرحله دست های خود را بشویید .
از این دارو به طور منظم و طبق تجویز پزشک استفاده کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. ممکن اثربخشی این دارو 5 تا 7 به طول بیانجامد.
از زیاده روی در مصرف این پماد خودداری کنید. مصرف این دارو بیش از مقدار توصیه شده، تاثیری در افزایش روند بهبودی نخواهد داشت. همچنین از قطع مصرف دارو خودسرانه و بدون مشورت با پزشک خودداری کنید!
موارد احتیاط
در صورتی که به داروی خاصی حساسیت یا آلرژی دارید، قبل از مصرف این پماد به پزشک خود اطلاع دهید.
مشکلات معده / مشکلات روده (مانند زخم معده، انسداد، خونریزی، عفونت)
عفونت (مانند سل، عفونتهای قارچی)
بیماری های چشم ( آب مروارید ، گلوکوم ، عفونت تبخال چشم )
مشکلات قلبی (مانند نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی)
فشار خون بالا
بیماری کبد
بیماری کلیوی
مشکلات تیروئید ( بیماری تیروئید پرکار یا کم کار)
دیابت
پوکی استخوان
خونریزی یا مشکلات لخته شدن خون
بیماری های روحی مثل افسردگی
پایین بودن سطح پتاسیم خون
به ندرت، این دارو می تواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد و یا ممکن است عفونت فعلی را تشدید کند. از تماس با افرادی که عفونت هایی دارند که ممکن است به دیگران سرایت کند (مانند آبله مرغان ، سرخک ، آنفولانزا ) خودداری کنید. افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه از دست دادن استخوان / درد، خونریزی معده / روده و تغییرات ذهنی / خلقی (مانند سردرگمی) حساس تر باشند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز و برای دوره های کوتاه مدت استفاده شود. سایر اشکال هیدروکورتیزون (که از راه خوراکی یا تزریقی داده می شود) ممکن است به جنین آسیب برساند.
مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. با این حال، بعید است که به نوزاد شیرخوار آسیب برساند.
چند نکته مهم ….
لازم است قبل از مصرف این پماد نکات زیر را به ذهن بسپارید:
از مصرف این دارو به صورت خوراکی به شدت بپرهیزید.
در مورد دوره مصرف دارو با پزشک مشورت کنید؛ ممکن است لازم باشد تا 8 هفته از این دارو استفاده کنید.
قبل و بعد از مصرف این دارو دست های خود را بشویید.
بهتر است، قبل از مصرف هیدروکورتیزون روده و مثانه خود را خالی کنید.
برای نتیجه گیری بهتر از شیاف هیدروکورتیزون، باید پس از قرار دادن آن دراز بکشید، زیرا شیاف در طی چند دقیقه ذوب می برای نتیجه گیری بهتر از کرم ، فقط از اپلیکاتور ارائه شده همراه با دارو استفاده کنید.
یک تا سه ساعت پس از گذاشتن کرم یا شیاف از دستشویی استفاده نکنید.
پماد را برای رکتوم و پوست اطراف ناحیه رکتوم استعمال نمایید.
اگر علائم شما پس از استفاده از این دارو برای چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
پماد را در دمای اتاق به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.
شیاف های رکتال را در دمای اتاق خنک و به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. و از قرار دادن شیاف در یخچال بپرهیزید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. قبل از مصرف این دارو فهرستی از داروهایی که مصرف می کنید، تهیه کنید و در اختیار پزشک قرار دهید.
برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از:
آلدسلوکین، ” رقیق کننده های خون ” (مانند وارفارین )
واکسن ها
داروها حاوی مسکن‌ها /کاهش‌دهنده‌های تب (از جمله آسپرین ، سالیسیلات‌ها ، NSAIDها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن ) که ممکن است خطر خونریزی را هنگام مصرف با کورتیکواستروئیدها افزایش دهند.
با این حال، اگر پزشک برای شما مصرف آسپرین با دوز پایین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولاً 162-81 میلی گرم در روز) را تجویز کرده است. باید مصرف آسپرین را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری به شما بدهد.
دوز فراموش شده
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری از آن استفاده کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. دوز بعدی خود را در زمان معمول استفاده کنید. برای جبران دوز مصرفی را دو برابر نکنید.
نگهداری
این دارو را باید در دمای اتاق نگهداری کرد. نگهداری این پماد در یخچال یا در دمای بالاتر از 120 درجه فارنهایت (50 درجه سانتیگراد) ممنوع است. محتویات ظرف پماد را تحت فشار قرار ندهید. ظرف را سوراخ نکنید و نسوزانید و نزدیک حرارت/شعله قرار ندهید. تمام این داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
قیمت پماد هیدروکورتیزون
این پماد در تیوب 15 گرمی به فروش میرسد و قیمت آن در داروخانه های مختلف متفاوت است. اما حدود قیمت 6 هزار تومان ارزیابی میشود.